Spaniya
|
Spaniya | |||
|---|---|---|---|
| |||
| |||
| Ntsindza-doroba | Madrid | ||
| Tindzimi-Ximfumo | Xipaniya | ||
| Vundhzawu | 504 645 km² | ||
| Ntsengo wavanhu | 47 007 367 ab. (2018) | ||
| Kutlimbana kavanhu | 92,91 /km² | ||
.svg)
Spaniya (Xipaniya: España, IPA: [es'paɲa]) i tiko ra le dzongeni ka yuropa, laha ku vulavuriwaka Xipaniya. Tiko leri ri hlanganisa Xipaniya xa le ribuweni exikarhi ka Lwandle ra Atlantiki na ra Meditera, Swihlala-ntsongo swi mbirhi eka malwandle lama angarheke, kuhlanganisa na swi-mutana leswi tiyimeleke e Nwalungwini wa Afrika. Tiko ra Xipaniya ri le xikarhi ka Lwandle ra Meditera e dzongeni na vuxa, Lwandle ra Kantabrika enwalungu na lwandle ra Atlantika e vupela-dyambu. Xipaniya xihleriwe hi Phalamende ya xi demokrasi naswona itiko leri tifumaka. Xipaniya xile ka ntlawa wa Nhlangano wa matiko ya Yuropa ku sukela hi lembe ra 1986 naswona i tiko leri hluvukeke leri nga ra vunkaye hi kufuwa e misaveni hinkwayo, kasi riri ra vunthlanu e Yuropa. Desgrabador Archived 2023-03-04 at the Wayback Machine. Xipaniya, Portugal na Andora i matiko lama vumbaka ribuwa-nkulu ra Iberiya, naswona ma hlanganisa vu anamo bya kwalomu ka 504,030 km², Hi rona tiko leri anameke ngopfu e vupela-dyambu bya Yuropa(kulandzela Furhwa).
Xipaniya xi hlakarherile e hansi ka mfumo wa rhoma Hispaniya, hikwalaho xi va ri nwana ra matiko ya nkoka e nkarhini wolowo. E minkarhini leyi landzeleke, Xipaniya ri fumiwile hi Jarimani, endhzaku ri ta fumiwa hi mufumi wa mu Islamu. Xipaniya ri hlaserile Furhwa hi 1793 loko mafurhwa ma dlayile hosi ya wona Luwi wa vu Khume-ntsevu, kambe ri hluriwa kufika laha ri kondleteleke kurhula na furhwa hi 1795.