Pinocchio (" Pino-ki-o ", /pɪˈnki/, Template:IPA-it ) i ximunhuhatwa xa vuxopaxopi naswona i ximunhuhatwankulu eka novhele ya vana leyi nge The Adventures of Pinocchio (1883) hi mutsari wa le Italy Carlo Collodi wa le Florence, Tuscany . Muvatli wa mapulanga la vuriwaka Geppetto eximutanini xa le Tuscan u vatle Pinocchio. I xipopana xa mapulanga kambe u lorha ku va mufana wa xiviri. U dume hi nomo wa yena wo leha, lowu (kan’we ntsena eka novhele, kambe ngopfungopfu eka ku cinciwa ko tala ka tifilimi) wu yaka emahlweni wu kula loko a hemba.

Pinocchio i xifaniso xa ndhavuko . I un'wana wa swimunhuhatwa leswi vuyeleriwaka ngopfu eka matsalwa ya vana. Xitori xa yena xi cinciwile eka swihangalasamahungu swo hambana, ngopfu ngopfu filimi ya Disney ya 1940 Pinocchio .

Hakanyingi Collodi u tirhisa ririmi ra Xintariyana ra le Tuscan etibukwini ta yena. Vito leri nge Pinocchio i ku hlanganisiwa ka marito ya Xintariyana lama nge pino (muphayini), na Occhio (tihlo); Pino nakambe i xifunengeto xa Giuseppino lexi nga rimitsu ra Giuseppe (xivumbeko xa rito ra Xintariyana Joseph); Un’wana wa minkucetelo leyikulu eka Collodi evuntshweni bya yena a ku ri Giuseppe Aiazzi, mutivi wa matsalwa ya voko la dumeke wa le Italy loyi a languteleke Collodi exitolo xa tibuku xa Libreria Piatti eFlorence. Geppetto, vito ra muvumbi wa Pinocchio na "tatana", i rimitsu ra Geppo, mavitanelo ya le Tuscan ya ceppo, leswi vulaka log, stump, block.

Nhlamuselo ya swimunhuhatwa swa vuxopaxopi

Lulamisa

Vumunhuhati bya Pinocchio bya hambana eka tinhlamuselo, kambe swiyenge swo hlayanyana swa fambelana eka ku cinca hinkwako: Pinocchio i xipopana lexi nga na mintlhaveko leyi hanyaka, muendli wa Pinocchio i Geppetto naswona nhlonge ya Pinocchio yi kula loko a hemba.

Pinocchio u tiveka hi ku va na nomo wo koma lowu yaka wu leha loko a ri ehansi ka ntshikilelo (ndzima 3), ngopfu-ngopfu loko a etlele. Eka ntsheketo wo sungula, Collodi u n'wi hlamusela tanihi "rascal," "imp," " scapegrace " (munhu wo biha kumbe wo hambuka), "disgrace," "ragamuffin," na "confirmed rogue," hambi ku ri tata wa yena, muvatli Geppetto, . ku n'wi kombetela tanihi "mufana wo biha." Loko a velekiwa, Pinocchio u hatle a hleka hi ku hlekula emahlweni ka muvumbi wa yena, laha a yivaka wigi ya mukhalabye loyi.

Mahanyelo yo biha ya Pinocchio, ematshan’weni yo va lama tsakisaka kumbe lama rhandzekaka, ma endleriwe ku tirha tanihi xilemukiso. Eku sunguleni Collodi a a kunguhate leswaku xitori lexi, lexi nga kandziyisiwa ro sungula hi June 1881 eka magazini wa vana wa Il Corriere dei Piccoli, xi va khombo. Yi gimete hi ku dlayiwa ka xipopana. Valala va Pinocchio, Fox na Cat, va boha mavoko ya yena, va n’wi hundzisela ntambhu enon’wini, va n’wi hayeka erhavini ra murhi wa oak.

Moya wa xidzedze wa le n’walungwini wu sungule ku hunga ni ku rhurhumela hi vukarhi, naswona wu ba xipopana lexi xa xisiwana ku suka eka tlhelo rin’wana ku ya eka rin’wana, xi xi endla xi rhendzeleka hi matimba, ku fana ni ku rhurhumela ka bele leyi rilaka ya mucato. Naswona swinging swi n'wi nyikile ti spasms ta tihanyi...Ku hefemula ka yena ku n’wi tsanile naswona a nga ha vuli swin’wana. U pfarile mahlo, a pfula nomu, a olola milenge, a humesa ku rhurhumela ko leha, a lenga-lenga a tiyile naswona a nga twali.

Swihlawulekisi

Lulamisa

Swiambalo na vumunhu

Lulamisa

Pinocchio i marionette ya mapulanga (xipopana lexi endliwaka hi tintambhu kumbe tintambhu) naswona kungari xipopana xa voko (lexi lawuriwaka hiku kongoma kusuka endzeni hi voko ra muendli wa swipopana). Hambiswiritano, xiphemu xa mapulanga lexi a humaka eka xona xi ni vutomi, naswona hikwalaho Pinocchio u famba-famba a tiyimela. Hakanyingi u rhwariwe hi vanghana vo biha naswona u tala ku hemba. Nomo wa yena wu leha loko a hembela van’wana. Hikwalaho ka swihlawulekisi leswi, hakanyingi u tikuma a ri emaxangwini. Pinocchio u hundzuka eka novhele leyi: u tshembisa The Fairy with Turquoise Hair ku va mufana wa xiviri, u baleka na Candlewick eTikweni ra Switoyi, a hundzuka mbhongolo, a joyina serekisi, ivi a tlhela a va xipopana. Eka ndzima yo hetelela, kusuka enon’wini wa The Terrible Dogfish na Geppetto, Pinocchio u hetelele a tshika kuva xipopana kutani a hundzuka mufana wa xiviri (hikwalaho ka ku nghenelela ka Fairy eka norho).

Eka novhele leyi, Pinocchio u tala ku kombisiwa a ambale xihuku lexi nga ni tinhla, xiketi ni buruku ra mivalavala leri fikaka ematsolweni. Eka vuhundzuluxeri bya Disney, xivumbeko xa kona xi hambanile; ximunhuhatwa lexi xi ambale xitayili xa le Tyrolean, xi ri na Lederhosen na xihuku lexi nga na tinsiva.

Nhompfu

Lulamisa

Nomo wa Pinocchio i xihlawulekisi xa yena lexi tivekaka ngopfu. Yi kula hi ku leha loko a vula mavunwa, kambe yi tlhela yi endla tano ebukwini loko yi sungula ku vatliwa hi Geppetto.

Nomo wu boxiwile minkarhi yimbirhi ntsena ebukwini leyi, kambe wu paluxa matimba ya Blue Fairy eka Pinocchio loko a endla hi ndlela yo ka yi nga yingisi. Endzhaku ka loko mufana loyi a ri karhi a tikarhata ni ku rila hikwalaho ka nomo wakwe lowu onhakeke, Blue Fairy yi vitana swinyenyana leswi vuriwaka ti- woodpecker leswaku swi yi tlherisela eka ntolovelo.