Ntoma

Ntoma i nsinya lowu talaka ku mila enhoveni, wu tlhela wu kula swinene. Murhi lowu wu na marhavi yo tala swinene na ndzhuti wo titimela swinene. Mihandzu ya kona yi vuriwa tintoma. Loko mihandzu leyi yi nga vupfanga, yi na muhlovo wa rihlaza, yi tlhela yi va na mahla loko u yi dya. Kasi loko yi vupfile, i ya xitshopana.

Ntoma
Switirhisiwa	Tihunyi · Vutshunguri

Matirhisele

Mihandzu ya Ntoma:

Mihandzu leyi yi rhandziwa swinene hi varisi, misinya na swiharhi swo fana na timfenhe. Tinyungu ta tintoma i ta muhlovo wa ribungu. Varisi va dya tintoma va tlhela va nwa mati va xurha. Tintoma timbisi ti dlaya tindleve loko munhu a ti dya hikokwalaho ka mahla ya tona. Khale ka khaleni, a ku tirhisiwa tintoma to ka ti nga vupfanga ku namarheta maphepha ya tibuku kumbe ku namarheta swifanisi emaphepheni hikuva khale a hi nga ri naswona swa Xilungu.

Ntirho wa Mahanti ya Ntoma:

Nkoka wa mahanti ya ntoma eka vanhu ya tshungula ku vava kale khwirini hikuva ku phaphiwa mahanti ya ntoma ma katsiwa na mahanti ya nkanyi u sweka kumbe ma lovekiwa. Kutani ma nwiwa na mati ya kona. Matluka, mahanti na marhavi swi tshungula vuvabyi bya matshasi, switshetshela, ku hisa ka misiha, nchuluko lowu katsaka ngati na swilondzo. Swilo leswi swa lovekiwa ematini kutani ku nwiwa mati ya kona.

Xidomana kumbe xirhabyana xa ntoma xi tirhisiwa ku hlamba meno hi xona, matirhiselo lawa ya endliwa hi ndlela leyi: xirhabyana xa tsemiwa ivi xi khajiwa ku kota xi endla mapfimpfi lwala ya tirisiwaka ku hlamba meno ivi ku hlukuhliwa hi mati.

Ntirho wa timintsu ta Ntoma:

Timintsu ta ntoma ti tirha ku tshungula nwana loko a ha ri ntsongo. Loko nwana a ha ku velekiwa, enhlokweni ya yena ka tlulatlula kutani vakhegula va ku u na xa le nhlokweni, ku tirhisiwa timitsu na swin'wana ku tshungula vana.