Nkuhlu

tinxaka ta swimilana

Nkuhlu, (Trichilia dregeana, Hi kuya hi xi Griki) i nsinya lowu kumekaka e dzongeni ra Afrika, e vupela-dyambu bya Afrika, na le Madagascar. Nsinya lowu wu tirhisiwa ngopfu ku endla mafurha. Nsinya lowu wu rhandziwa ngopfu hi vanhu lava a va ake e tinzhawini ta le kusuhi ni mati.[1]

Nkuhlu
Mbanzu Tihuhlu
Switirhisiwa Mafurha · Tihuhlu

Mbhanzu wa nkuhlu wuvuriwa Huhlu naswona wuna rikampfi ra muvala warihlaza-rozwihala naswona rabhava rithlela ripfelela mafurha. Mbhazu lowu vupfeke wuna bululu ramuvala wobhasa lerirhendeleke rikampfi, naswona rinadzika ngopfu. Bululu leri ri funengetiwe hi xikhumba xa muvala wamulamula. Mbhanzu lowu wutshoveriwa hitinhweti ta Hukuri na N'wendzamhala.[2]

Matimu la ma yelanaka Lulamisa

Eka buku yayena Henri Junoid uhlamale leswilandzelaka hintshovelo watihuhlu eMozambhiki:

Vinyi vatiko vakhaya tihuhlu exikarhi ka Hukuri na N'wendzamhala naswona vatata milomo yavona kukondza swihlaya swavona swindlandlamuka. Marhi ya olovusa bululu ra tihuhlu naswona risungula ku nyunguluka no nandzika hiswintsanana kufikela laha rihelaka ivi kusala rikampfi. Swatala kukuma kusukela eka swihlangi kuyafika eka vadyuhari, vakukumuke swihlaya hitihuhlu naswona minkolo yavona yirikarhi yipyompya bululu ratihuhlu lerinandzikaka swonghasi kufikela loko kusala rikampfi ntsena. Makampfi ma hlengeletiwa hivukheta naswona matirhiseriwa ku endla mafurha, kumbe maxaviseriwa valungu lava navona vahundziselaka eMarseilles laha kuendliwaka mafurha ya michini[2]

Matirhisele ya nkuhlu Lulamisa

Mulumulo wa nkuhlu Lulamisa

Matirhisele ya nsinya lowu hi Xilungu Lulamisa

Minkombo Lulamisa