Cyril Ramaphosa
Matamela Cyril Ramaphosa
LulamisaMatamela Cyril Ramaphosa (u velekiweke hi ti 17 ta Nyenyankulu 1952) i n'wamabindzu na n'watipolitiki wa AfrikaDzonga loyi a tirhaka tani hi mungameri wa AfrikaDzonga wa vu 5 kusukela hi 2018. Khale ka mulwela -xihlawuhlawu na murhangeri wa nhlangano wa vatirhi, Ramaphosa u tlhela a va mungameri (murhangeri) wa African National Congress (ANC).[1]
Matimu
LulamisaRamaphosa u tlakukile kuya eka ndhuma ya tiko tani hi matsalani-jenerala wa nhlangano lowukulu na matimba swinene wa AfrikaDzonga, Nhlangano wa Rixaka wa Vatirhi va le Migodini . Hi lembe ra 1991, u hlawuriwile ku va matsalaninkulu wa ANC ehansi ka mungameri wa ANC Nelson Mandela naswona u vile muhlanganisi lonkulu wa ANC hi nkarhi wa minkanerisano leyi heriseke xihlawuhlawu . U hlawuriwile ku va mutshamaxitulu wa Nhlengeletano ya Vumbiwa endzhaku ka nhlawulo wo sungula wa tiko lowu nga na xidemokirasi hi ku hetiseka hi 1994 naswona vahlaleri van’wana a va tshemba leswaku hi yena mutlhandlami loyi a n’wi tsakelaka hi Mandela. Kambe Ramaphosa u tshike ntirho eka tipolotiki hi 1996 kutani a tiveka swinene tani hi n’wamabindzu, ku katsa na n’wini wa McDonald’s South Africa[2], mutshama xitulu wa huvo ya MTN, xirho xa huvo ya Lonmin, na musunguri wa Shanduka Group.[3]
Ta ku vuyela ka Ramaphosa eka swa tipolitiki
LulamisaRamaphosa u vuyile eka tipolotiki hi N'wendzamhala 2012 eka ANC’s 53rd National Conference naswona u tirhile tani hi xandla xa president wa AfrikaDzonga ehansi ka Mungameri Jacob Zuma kusukela hi 2014 kuya fika hi 2018. Nakambe a a ri mutshamaxitulu wa Khomixini ya Rixaka ya Vupulani . Eka Nhlengeletano ya Rixaka ya vu 54 ya ANC hi ti 18 N'wendzamhala 2017, u hlawuriwile ku va Mungameri wa vandla ra ANC. Endzhaku ka tinhweti timbirhi, siku endzhaku ka loko Zuma a tshikile ntirho hi ti 14 Hukuri 2018, Huvo ya Rixaka (NA) yi hlawurile Ramaphosa tani hi Mungameri wa AfrikaDzonga. U sungurile nkarhi wa yena wo sungula lowu heleleke tani hi president hi Mudyaxihi 2019 endzhaku ka ku hlula ka ANC eka nhlawulo wa mani na mani wa 2019 . Loko a ha ri mungameri, Ramaphosa u tirhile tanihi mutshamaxitulu wa Nhlangano wa Afrika ku sukela hi 2020 ku fikela hi 2021 naswona u rhangele ku hlamula ka AfrikaDzonga eka ntungu wa COVID-19.[4]